EPISTEL MINGGU 23 APRIL 2023
DIPAIMBARU ASA MANGOLU DI BAGASAN SANGKAP NI DEBATA
Psalmen 116:12-19
Epistel Minggu 23 April 2023
Minggu Misericordias Domini
Misericordias Domini - Lat. Misericordias Domini in æternum cantabo artinya aku hendak menyanyikan kasih setia TUHAN selama-lamanya (sai endehononhu ma angka asi ni roha ni Jahowa salelenglelengna) (lihat Mazmur 89:2).
TURPUK
Tung beha ma pamaloshu tu Jahowa, ala saluhut denggan ni uhumNa i tu ahu? Jaloonhu do panginuman ni angka hatuaon, jala pajoujouonhu do goar ni Jahowa. Gararonhu ma angka bagabagangku tu Jahowa, apala di adopan ni sandok bangsoNa. Arga do di roha ni Jahowa hamamate ni angka na niasianNa i. Antong, ale Jahowa, nunga tung naposoM ahu, naposoM do ahu, anak ni hatobanMu, nunga diharhari Ho angka rante sian ahu. Sai pelehononhu ma tu Ho pelean hamauliateon, jala sai pajoujouonhu ma goar ni Jahowa. Sai gararonhu ma angka bagabagangku tu Jahowa, apala di adopan ni sandok bangsoNa. Di angka alaman ni bagas ni Jahowa, di parsitongaanmi, ale Jerusalem! Halleluya!
PATUJOLO
Di hata Heber, goar ni buku Psalmen i ma "tehilim," lapatanna angka ende olopolop manang pujipujian. Uju patupa parsombaon nasida tu Debata di bagas joro, gumodang do dipangke hata "tehilim" na ginurithon ni angka pande bisuk Israel sian sundut tu sundut. Mamungka sian parhusoron nasida gabe sada bangso harajaon dung mulak nasida sian tano habuangan Babel. Alai torang do diparrohahon parpsalmen i mangalapati angka ari nang angka na masa na binolus nasida uju di Jerusalem, tano habuangan Babel, sahat tu na mulak nasida sian tano habuangan i. Mansai tangkas jala tiur diida nasida pangaramotion ni Debata na so mansohot di angka ari na salpu sahat tu partingkian si saonari na binolus nasida.
Buku Psalmen on, i ma sada buku na marisihon angka ende na sinurat ni parpsalmen na marojahan tu angka na masa na hinangoluhon ni parpsalmen. Sian mulana, buku Psalmen on nunga be mansai ringkot di ngolu ni bangso Israel lumobi ma di angka ulaon patimbulhon goar ni Debata di ngolunasida. Songon i do nang di huria na parjolo i, dipangke do buku Psalmen on asa masipaingotan di ganup gulmit ni ngolunasida (ida Kolosse 3:16). Sahat tu tingki on godang do ende pujipujian ni huria na dienet sian buku Psalmen on.
Baca juga!
Buku on marisihon angka ende, tangiang, pujipujian, hamauliateon, las ni roha, olopolop dohot angka panindangion haporseaon tu Debata. Alai ndang holan angka si las ni roha, buku on pe tong do adong marisihon andungadung. Ganup bindu ni Psalmen on godangna 150 bindu. Buku Psalmen on boi do dibagi tu lima horong, i ma: Bindu 1-41, bindu 42-72, bindu 73-89, bindu 90-106 dohot bindu 107-150. Sude bindu ni buku Psalmen on dipaujung do marhite: "Pujipujian tu Debata na badia jala na songkal saleleng ni lelengna."
Asa lam bagas pangantusionta taringot tu Psalmen on, tabereng ma turpuk Epistel naung dienet sian Psalmen 116:12-19 taringot tu panindangion ni parpsalmen marhite "roha mauliate tu Debata."
HATORANGAN
Molo tajaha Psalmen 116 sian ayat parjolo sahat tu ayat parpudi (ayat 1-19), pintor boi do dapot di roha, aha bonsirna umbahen pola sahat marsampulusia ayat. Ditariashon ibana do angka aha sibahenonna di bagasan ngoluna marhite haporseaonna, ala godang ni na denggan naung jinalona sian Debata (ayat 12-19). Denggan do parrohaon dohot partondionna, ditanda ibana do angka pambahenan ni Debata na tu ibana, disurathon ibana di bagas rohana mandok: "Tung beha ma pamaloshu tu Jahowa, ala saluhut denggan ni uhumNa i tu ahu?" (ayat 12). Tama do nang hita marguru tu parpsalmen on. Tatanda ma angka dia naung dibahen Debata tu ganup dirinta. Jala tasungkun ma dirinta, aha bahenonta balos ni na denggan naung tajalo sian Ibana.
Halak na so olo mangaranapi dohot manghatindangkon angka aha ma naung binahen ni Debata tu ngoluna, marungkil do i mambahen balos ni na denggan tu Debata. Molo taboto do angka na denggan na binahen ni dongan sahuta, isarana tulang, dongan tubu, haha anggi, nang boru tu diriniba, lao do roha mambalos angka na denggan i tu nasida. Somalna, na denggan do balos ni na denggan. Tabilangi ma jolo angka aha na denggan naung dibahen Debata tu hita ganup. Olo do ndang tarpajojor i sude. Ganup do hita manjalo na denggan jala adong ma i na tahilala holan tu dirinta do songon i. Molo na asing, asing muse do na binahen ni Debata tu ngoluna. Tasungguli ma rohanta dohot roha ni angka donganta, asa ditanda angka na denggan naung binahen ni Debata tu ganup jolma na porsea di Ibana.
Hombar tu haporseaon ni parpsalmen on, ndang denggan asal mate boti angka na porsea tu Debata. Mansai arga do di roha ni Debata hamamate ni angka na niasianNa (ayat 15). Ndang lomo roha ni Jahowa, asal mate boti angka na niasianNa i. Ingkon denggan do molo tung mate pe angka naniasianNa. Ingkon mate marlapatan do i na ingkon tu harajaon ni Debata do hamamate ni na niasian ni Debata. Lapatanna Ingkon mate di bagasan Tuhan i ma angka na niasianNa. Ingkon mate maninggalhon angka na denggan molo mate na niasian ni Debata. Umarga sian hata na mandok: "Molo mate arimo ditinggalhon ma bolangna, molo mate gaja ditinggalhon ma gadingna, molo mate jolma ditinggalhon ma goar na sangap."
Hombar tu panindangion ni parpsalmen on, dilehon ibana do dirina gabe naposo ni Debata manang gabe parhaladoNa. Didok parpsalmen, nunga tung naposoM ahu, naposoM do ahu, anak ni hatobanMu (ayat 16). Di haparhaladoon pe, dihilala ibana do, Jahowa sambing do na mangaloas ibana gabe parhalado. Diharhari Jahowa do angka rante sian ibana jala ditanggali do angka pangambati sian dirina, umbahen na boi ibana marhaladoi saluhut bangsoNa i. Ala ni i, gabe ditanda ibana hahuranganna, jala ditanda ibana Debata na mangalehon gogo marhite asi ni rohaNa na mansai balga. Sangap do dihilala ibana ulaon haparhaladoon i jala diparsinta rohana do i.
Uju diparhaladoonna pe, dipangke Debata do parpsalmen laho manggohi angka ulaon na denggan di adopanNa, di tongatonga ni bangso i. Di bagas ni Debata dohot di parsitongaan ni Jerusalem, sai dipuji ibana Debata disi. Sitiruon do pambahenan ni parpsalmen on di tongatonga ni Huria. Marhite panindangion ni parpsalmen on, taboto ma, na malua do ibana sian hamaolon dohot pangunjunan di gulmit ni ngoluna. Ala ni i, digurithon ibana do angka ondolan ni roha mauliatena ala panggomgomion ni Tuhan i di ngoluna dohot di saluhut bangso i.
1. Manjalo panginuman ni angka hatuaon.
Parsidohot do parpsalmen di tongatonga ni angka malim manjalo panginuman na marisi anggur, songon sada hataridaan ni hatuaon. Panginuman na songon i, dipatangkas Tuhan Jesus do uju dipatupa Ibana marsipanganon na badia di borngin i uju tarjehe Ibana. Didok Jesus, "Sude hamu manginum sian i. Ai mudarHu do on, mudar parpadanan i, na niusehon humophop torop, bahen hasesaan ni dosa" (ida Mateus 26:27-28). Sai tahirim ma i asa parsidohot jala parjambar hita manjalo panginuman ni angka hatuaon i.
2. Joujou di goar ni Debata.
Godang do tingki dohot dalan na ture di ibana laho manjou goar ni Debata. Hata ni Debata mandok: "Ndang jadi dohonon goar ni Jahowa Debata, ianggo so ture dalanna, ai hona uhumna do sogot angka na marsineang di goarNa" (ida 2 Musa 20:7). Ala ni i martua do jolma na dipatolap Jahowa manjou goarNa. Ai tu na manjou goar ni Jahowa do lehononNa haluaon, malua sian hagogotan jala marmulia.
Didok di Psalmen 50:15 "Jou ma Ahu jumpa di ari hagogotan, asa Hupalua ho, asa dipuji ho Ahu." Tutu ma songon na nidok ni parpsalmen di bindu 91:15 "Jouonna ma Ahu, jadi alusanHu ma ibana, sai dongananHu do ibana jumpa hagogotan, paluaonHu do ibana, jala marmulia ibana bahenonHu." "Jadi joujou ma nasida tu Jahowa di hagogotannasida i, gabe dipalua Ibana nasida sian hagogotannasida i" (ida Psalmen 107:6; 13; 19; 28). "Sian hagogotan do hupajoujou Jahowa, gabe dialusi Jahowa ahu, di na pinalumbangNa i ahu" (ida Psalmen 118:5).
Tabahen ma dirinta angka na porsea gabe jolma na sai joujou di goar ni Debata. Ture do dalan tusi dilehon Tuhanta Jesus. Sai olo ma hita gabe sijou goar ni Jahowa marhitehite Jesus Kristus Tuhanta i, ai martua do hita disi.
3. Manggarar angka bagabaga tu Jahowa.
Nuaeng on somal do didok di ulaon huria "janji iman," i ma songon bagabaga tu Debata na nionjar ni haporseaon dohot haserepon ni roha mandok mauliate. Ndang marasing i tu bagabaga na nidokna di Psalmen 116 on. Olo do memang sahalak na porsea tarungkap pamangan mandok "bagabaga," alai tung na so jadi solsolan i, molo tung masa na si songon i. Isarana songon ulubalang Jepta, di naung tarungkap pamangan ibana marbagabaga maradophon Debata. Alai ndang gabe disolsoli ibana bagabagana i, diulahon ibana do. Atik pe dipangido ibana tingki tu Jahowa asa boi ulahononna i.
Marporang do si Jepta mangalo halak Amon, marbagabaga do ibana mandok, "Dung i marbagabaga ma si Jepta tu Jahowa, ninna ma: Molo dipasahat Ho halak Amon tu bagasan tanganku: Manang aha na ruar parjolo sian pintu ni bagashu manomunomu ahu, di na mulak ahu marsonangsonang sian halak Amon, ingkon Jahowa nampunasa, jala pelehononku do i bahen pelean situtungon" (ida Panguhum 11:30-31). Saut do monang ibana, jala mulak ma ibana. Hape di na mulak i ibana, boruna sandiri do na parjolo ruar sian pintu ni bagasna. Hape sasada i do boruna. Ndang tarbahen so lungun dihilala rohana ala ingkon pasahatonna boruna i. Alai dipangido ibana ma tingki mar dua bulan.
Dung dua bulan nari, dipasaut si Jepta do bagabagana i tu Jahowa, dipelehon boruna i tu Jahowa, jala ndang disingkat Jahowa boruna i marhite birubiru, songon na tu si Abraham uju mamelehon si Isak. Martua do si Jepta na manggohi bagabagana i tu Debata, nang pe ingkon agoan boru ibana ala naung diungkap ibana pamanganna marbagabaga dompak Debata. Boi ma tajaha hatorusanna di Panguhum 12:1-7). Songon i do nang parpsalmen di turpuk on na manggarar bagabagana tu Jahowa, jala ndang margabus ibana di bagabagana i. Ndang songon angka jolma na didokna di ayat 11 paboa "sude jolma pargabus." Alai digohi do bagabagana i.
4. Pasahathon pelean mardongan roha mauliate tu Debata.
Apala di adopan ni sandok bangsoNa, di angka alaman ni bagas ni Jahowa, di parsitongaan ni Jerusalem. Pelean hamauliateon i songon sipanganon jala dibagihon ma i tu angka jolma na ro tu bagas joro i, jala dipasisi do deba gabe balanjo ni angka malim. Pelean i ndang na dipasahat parpsalmen i laho patuduhon na boi sibahenonna, ndang na patuduhon ginjang ni rohana, alai tung haserepon ni roha do dibahen, laho pasangaphon Debata. Marhite pelean hamauliateon i, lam martambatamba do hamoraon ni na manggohi bagabagana tu Debata. Sude bangso i manghalashon pasupasu ni Jahowa na sahat tu nasida. Sai lam martambatamba ma jolma na olo patupahon bagabagana tu Debata songon na pinatupa ni parpsalmen tu sude jolma na ro tu joro ni Tuhan i.
HAHONAAN
- Naeng ma parsidohot hita songon parpsalmen on, di hata dohot di pambahenan. Tapuji ma Tuhanta mandok Halleluya! Mangendehon angka asi ni roha ni Jahowa di ganup ngolunta. Tapatupa ma panjouon tu saluhut pangisi ni portibi on asa dipatupa pamujion di hatimbulon ni goar ni Tuhan i. Portibi on manghatindangkon hatimbulon ni goar ni Tuhan i. Panindangion on ma na ingkon baritahonon ni portibi on, tarlumobi ma di angka jolma manisia, ingkon manghatindangkon paboa Debata do panompa ni saluhut. Naeng ma haporseaon jala panindangionta mamboan saluhutna patupa pamujion tu hatimbulon ni Debata di saluhut halak na manghabiari Ibana.
- Marojahan tu haporseaon ni halak Kristen, nunga singkop ulaon ni Debata di panompaonNa di portibi on. Ibana do muse na mangaramoti, manobus, paimbaruhon jala pasingkophon saluhut na tinompaNa molo dipuji Ibana marhite panindangion mardongan roha mauliate. Ala ni i tung patut do jolma i patuduhon pangalaho na tama di Debata ala ni angka denggan ni basaNa, holong ni rohaNa dohot asi ni rohaNa. Marhite parange si songon on, dapotan panginuman ni angka hatuaon ma hita angka na porsea di Ibana.
- Sada na ingkon siulaon do mamaritahon hatimbulon ni goar ni Debata, lumobi ma di angka halak naung manjalo pangurupion dohot denggan basa ni Jahowa di ngoluna. Molo dipillit Jesus angka na porsea i gabe siseanNa, sai na patupaonNa do luhut na ringkot laho mandok mauliate, mamuji, mamaritahon dohot manghatindangkon huaso ni Debata tu liat portibi on.
- Naeng ma tarida marhite pambahenan nang parangenta na denggan, na tama, asa polin hita mangendehon angka asi ni roha ni Jahowa, hombar tu goar ni Minggu sadari on, Misericordias Domini na marlapatan "Sai endehon ma angka asi ni roha ni Jahowa." Taendehon ma angka asi ni roha ni Jahowa i, marhite panindangion na mangolu, marojahan tu roha na marhamauliateon, mamuji hatimbulon ni Tuhan i. Sai margogo ma hita jala sai dipaimbaru Tuhanta huhut mangolu di bagasan sangkap ni Debata. Amen. (ump)
Posting Komentar