EPISTEL MINGGU PENTAKOSTA 1 - 28 MEI 2023
JALO HAMU MA TONDI PARBADIA
1 Samuel 10:6-13
Pentakosta 1
TURPUK
Jadi songgopan ni Tondi ni Jahowa ma ho, gabe manurirangi ho rap dohot nasida, jadi muba ma ho gabe jolma na asing. Jadi ia dung masa angka tanda i tu ho, bahen ma guru roham na jumpang tanganmu, ai donganan ni Jahowa do ho. Dung i tuat ma ho tu Gilgal pajolohon, jala ida ma, tuat pe ahu mandapothon ho laho mamelehon angka pelean situtungon dohot angka pelean hamauliateon; ingkon pitu ari lelengna paimaonmu ahu ro mandapothon ho, asa hupabotohon tu ho sibahenonmu. Jadi dung tundal ibana laho sian lambung ni si Samuel, gabe dipauba Debata ma rohana, songgop ma dohot sude angka tanda i sadarina i. Ai dung sahat nasida tu dolok Gibea, ida ma, sahoron panurirang manjumpanghon ibana, gabe songgop ma Tondi ni Debata tu ibana, laos manurirangi ibana di tongatonganasida. Alai dung diida saluhut angka na tumanda ibana na sai laon ibana manurirangi hape rap dohot angka panurirang, gabe ninna be ma tu donganna: "Aha do na masa tu anak ni si Kis? Dohot do si Saul hape di tongatonga ni angka panurirang?" Jadi ro ma alus ni na sahalak sian i mandok: "Ise do ulaning amanasida?" Ala ni i manjadi gabe umpama: "Dohot do si Saul hape di tongatonga ni angka panurirang?" Dung mansohot ibana manurirangi tolhas ma ibana tu robean i.
PATUJOLO
Di buku ni Padan na Robi ni halak Heber, sasintongna sada do Buku 1 dohot 2 Samuel on. Jala buku on digoari hombar tu goar ni Panurirang Samuel. Panurirang Samuel i ma sahalak uluan di tongatonga ni Bangso Israel, na manguluhon angka ulaon partondion di tongatonga ni Bangso Israel. Ginohan ni tondi do ibana, dipillit jala dipajongjong Debata ibana asa manguluhon angka ulaon partondion di tongatonga ni bangso ni Debata.
Di Buku Samuel na Parjolo on disurathon do taringot tu sejarah ni Bangso Israel hurang lobi di na saratus taon, mamungka sian hatutubu ni si Samuel sahat tu ujung ni ngolu ni Raja Saul. Jala disurathon do taringot tu angka Panguhum nang angka Raja na parjolo di Israel. Adong do tolu na masa, i ma taringot tu pargantian di na manguluhon bangso Israel: Na parjolo, sian Sintua ni Malim Eli tu Panurirang Samuel. Na paduahon, sian si Samuel tu Raja Saul. Na patoluhon, sian Raja Saul tu Raja David.
Molo di Buku Samuel na Paduahon holan patoranghon songon dia do ngolu ni bangso Israel uju di gomgoman ni Raja David, di na gabe panggomgomi ibana di tongatonga ni bangso i.
Turpuk ni Epistelta di bagasan Minggu sadari on, dienet do sian Buku Samuel na Parjolo, i ma na tarsurat di 1 Samuel 10:6-13. Jala turpuk on patoranghon taringot tu na dipabangkit si Saul gabe sahalak raja di tongatonga ni Bangso Israel. Gabe Raja na Parjolo ma si Saul di tongatonga ni Bangso Israel, ala sai dipangido bangso i sahalak Raja asa manguluhon bangso i, songon bangso na asing (bangso parbegu) (ida 1 Samuel 8:5 dohot 20).
Songon na somal masa di hatiha i, molo sahalak raja, ingkon dimiahi do, na miniahan ni sahalak na martohonan, sahalak naposo ni Debata, sahalak Sintua ni Malim manang Panurirang (patudos 1 Samuel 16:13 dohot 1 Rajaraja 1:39). Jala ulaon mamiahi i, songon sada dalan ma i pabadiahon sahalak raja, gabe sahalak raja na martohonan di adopan ni Debata.
HATORANGAN
1. Dibohali Debata si Saul asa Gabe Raja (6-8).
Di bagasan turpuk on diulahon si Samuel do ulaonna songon sahalak panurirang, mangalehon hatoguon na sian Debata tu si Saul. Mangojakhon si Saul gabe sahalak Raja di Israel. Molo tapamanat di ayat 1, didok disi, "Dibuat si Samuel ma guriguri sada marisi miak, jala diusehon tu ulu ni si Saul, laos diumma ibana huhut didok: Nda naung miniahan ni Jahowa do ho bahen partogi ni bangso naung niainNa i." Dimiahi laos diumma si Samuel do si Saul. On ma na gabe tanda, paboa Debata sandiri do na mamiahi si Saul. Holan parhitean do si Samuel.
Naung miniahan ni Jahowa do si Saul asa i ma na gabe pasingkophon paboa Debata do na pabangkithon ibana gabe raja. Marhite ulaon si songon i do nang dipabangkit jala dimiahi sahalak malim, laho pataridahon naung dilehon Debata nasa habisukon jala gogo laho mangulahon ulaonNa. Jala ulaon mamiahi on pe dipatupa do nang tu na pabangkithon sahalak raja. Asa, halak na jinou ni Debata, dilehon do gogo jala on ma na gabe tanda naung dipasahat tu ibana sada tohonan.
Ulaon mamiahi na masa di hatiha i songon sada gombaran do on manang panurirangon di haroro ni Mesias manang Kristus (yang diurapi), Raja ni Huria jala Sintua ni Malim di haporseaonta, na miniahan marhite Tondi, na so hasuhatan, jala Ibana mangatasi saluhut Malim. Tutu holan miak do na pinangke ni si Samuel i. Jala boi do muse tajaha, miak na pinangkena i, ndang na pola jolo dipasupasu jala ditangianghon. Alai holan sada guriguri na marisi miak do dimiahi ibana si Saul.
Adong do na pinataridahon ni guriguri i. Guriguri na pinangke ni si Samuel i uju na mamiahi si Saul ibana, sada guriguri na buruk do, on ma na pataridahon, na so togu harajaon ni si Saul, ai gabe sega jala sursar do harajaon i. Jala guriguri i pe metmet do, on ma na pataridahon, holan otik do tondi i dipasahat tu ibana marimbangkon tu tondi na dipasahat tu si David.
Dimiahi Jahowa si Saul marhite TondiNa, asa gabe parsidohot do ibana manurirangi di bagasan harajaonna i. Didongani jala diurupi Debata do ibana mangulahon ulaonna. Diarahon si Samuel do si Saul asa mangulahon ulaonna na gabe panggomgomi marguru tu parsuru ni Debata dohot angka poda na pinasahat ni si Samuel.
Diarahon si Samuel ibana asa mangulahon, na parjolo, songon na didok di ayat 7, "Dung masa angka tanda i tu ho, bahen ma guru roham na jumpang tanganmu." Na nidok ni si Samuel on tu si Saul marlapatan do i asa ulahonon ni si Saul ulaonna di bagasan habisuhon. Na paduahon, tuat ma ibana tu Gilgal. Dison diuji Debata do si Saul asa di bagasan benget ni roha jala digohi tondi ibana laho paimahon si Samuel. Pitu ari ma lelengna ibana paimahon asa ro si Samuel mandapothon ibana. Sude on dipatupa Debata asa on ma sada na ringkot ginohan ni si Saul asa pataridahon parange na denggan jala asa diboto ibana, nang pe sahalak raja ibana alai ingkon pataridahon parange na denggan do jala marpangalaho hombar tu na nidok ni naposo ni Debata, i ma si Samuel. Jala ingkon do ulahononna i. Sahalak na sangap di jolo ni jolma pe ingkon do unduk tu Debata nang di HataNa.
2. Debata Paubahon Roha ni Jolma Marhite Hasosonggop ni TondiNa (ayat 9-10).
Uju na dipasahat Debata tohonan nang huaso tu si Saul marhite naung miniahanNa i. Marhite i patar ma Tondi ni Debata do na mandongani jala mamarenta di bagasan diri ni si Saul. Asa boi ibana mangulahon angka ulaon panjouon ni Debata na di ibana marhite na ginohan ni Tondi i ibana. Dipauba Debata do roha ni si Saul marhite TondiNa. Songon i ma nang hita, molo nunga tapasahat dirinta asa digohi Tondi ni Debata, Ibana ma na mangurupi hita. Manang aha pe na taadopi di bagasan parngoluon on sai na urupanNa do hita mangadopi saluhutna i. Lumobi ma molo naung dilehon Debata parsuruon tu hita. Ibana naung mamillit jala mamangke hita asa gabe parbarita na uli laos Ibana do na tong mampargogoihon hita mangulahon angka parsuruon i.
3. Si Saul Gabe sahalak Raja jala Panurirang (11-13).
Sungkunsungkun do sude angka na mananda si Saul marnida ibana. Angka didok nasida ma "Aha do na masa tu anak ni si Kis? Dohot do si Saul hape di tongatonga ni angka panurirang?" Alai nang pe songon i ndang ganggu roha ni si Saul di sungkunsungkun nasida i. Tarida do i songon na didok di ayat 13 "Dung mansohot ibana manurirangi tolhas ma ibana tu robean i." Dipargogoi Debata do si Saul mangulahon ulaonna. Ndang adong ganggu ni roha di ibana dungkon dimiahi gabe sahalak Raja. Atik pe di masa ni harajaonna na mangihut gabe manimbil ibana sian adopan ni Debata. Alai di bagasan turpuk on diulahon ibana do parsuruon ni Debata di ngoluna.
Nunga be ojak si Saul gabe naposo ni Debata. Mamasuki sada ngolu na imbaru nama bangso Israel. Dung ojak si Saul gabe Raja, olo do gabe marasing jala manimbil pangantusion ni bangso i taringot tu ise ma na gabe sitiop hata manang parguruan ni hata di bangso i. Boi do gabe mambahen dao bangso i sian Tuhan. Asa tongtong marningot bangso i paboa Debata do na gabe Raja na mengatasi angka raja, dipillit Debata si Saul jala dimiahi Debata, ndang na pinillit ni halak, alai Debata sandiri do na mamillit. Na lobi ringkot patupaon ni si Saul i ma, mangulahon Hata ni Debata di tongatonga ni bangso Israel, ndang adong asing sian i. Hadirion ni si Saul dison i ma na gabe sahalak Raja di tongatonga ni bangso Israel jala gabe sahalak Naposo ni Debata di adopan ni Debata.
HAHONAAN
Halak na ginohan ni Tondi ni Debata, i ma halak na olo mangalehon diri asa dimiahi Debata. Asa marhite na ginohan ni Tondi sahalak jolma, tarida ma i sian parbuena, marhite parulaonna si ganup ari. Molo taida di Padan na Robi, si Saul i ma Raja na parjolo di Israel na miniahan ni Debata marhite TondiNa. Alai Tondi na nilehon ni Debata tu si Saul ndang hot di hadirionna. Boi do i tabereng dung gabe raja ibana ndang sadia leleng nari manimbil do ibana sian dalan ni Debata. Ndang hot tondi i di dirina, hape nunga dipauba Debata roha ni si Saul marhite na miniahanNa ibana marhite Tondi (patudos 1 Samuel 10:9). Hamubaonna i ndang pintor manongtong jala holan sahat boti, alai ingkon dijaga do marhite haunduhon tu Debata. Alai marbalik do ibana maradophon Debata gabe ditadingkon Tondi i ma ibana (ida 1 Samuel 13:13-14, 15:11 dohot 16:14).
Tupa do di Padan na Imbaru songon na di turpuk on, di na digombarhon si Samuel dua tohonan ni hapanurirangon: i ma Jesus na gabe Panurirang di ulaon panghobasionNa jala na gabe Sintua ni Malim nang Raja. Jesus na gabe Panurirang jala Sintua ni Malim, paboa Ibana ma na gabe singkat ni Debata maradophon bangsoNa. Naung ro do Jesus tu portibi on laho paluahon jolma sian dosa, ingkon tarsilang jala mate Ibana humophop jolma.
Dibahen i, ise na olo manjangkon Ibana gabe Raja jala Sipalua sian dosa, dapotan ngolu si saleleng ni lelengna ma. Dibahen i, molo naung tajangkon do Tondi Parbadia di bagasan ngolunta naeng ma nian hot Tondi i salelengna di ngoluta on. Ai nunga diburi, diparbadia jala dipintori hita marhite goar ni Tuhan Jesus Kristus dohot marhite Tondi ni Debata (patudos Mateus 26:28). Dilehon Jesus do diriNa. Dibahen i tajalo ma Tondi Parbadia jala tahangoluhon ma i di bagasan ngolunta. Amen. (is)
Posting Komentar